Muzeum na kółkach w Dukli

„ Muzeum na kółkach” to mobilna wystawa Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, która w telegraficznym skrócie ukazuje tysiącletnia histrię polskich Żydów za pomocą filmów, kalendarium, fragmentów pamiętników oraz wywiadów. Wystawa odwiedza miasta do pięćdziesięciu tysięcy mieszkańców, w których przed wojną Żydzi stanowili istotną część społeczności lokalnych. 




O MUZEUM POLIN 




Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN to nowoczesne centrum edukacyjno-kulturalne i platforma dialogu społecznego w Warszawie. Przywracając pamięć o bogatej kulturze i dziedzictwie polskich Żydów uczy wzajemnego zrozumienia i szacunku- nie tylko między Polakami i Żydami. Przesłanie Muzeum jest uniwersalne , skierowane do społeczeństw Europy i świata.

DUKLA

Na podstawie źródeł historycznych wiadomo, że w 1676 r. Mieszkały w Dukli już 23 rodziny żydowskie. W 1742 r. Istniał kahał, czyli gmina żydowska. Założono również cmentarz. Pod koniec XIX w. do Dukli dotarł proces industrializacji: działało tu kilka młynów, gorzelnia, 3 dystrybucje nafty, fabryki stearyny, zapałek, wody sodowej i sukna. W 1870 r. gmina żydowska liczyła już 2338 osoby, miała rabina, 3 synagogi i cmentarz. Dzięki fundacji barona Maurycego Hirscha w 1895 r. powstała żydowska szkoła podstawowa czteroklasowa dla chłopców, której program wzbogacano o przysposobienie zawodowe. 

W wyniku pożaru w 1884 r. spłonęły wówczas 104 domy żydowskie i 6 chrześcijańskich. Po pożarze z inicjatywy rabina Cwi Lajtnera zbudowano drugą murowaną synagogę. Kolejne zniszczenia przyniosły działania wojenne w początku 1915 roku. Wówczas też wojska rosyjskie, które wdarły się do Galicji, ograbiły miejscowych Żydów. Niemcy zajęli Duklę 08.09.1939 roku. Wraz z początkiem okupacji niemieckiej rozpoczęły się ataki na ludność żydowską. W święto Jom Kipur (22.09.1939) Niemcy wyciągali z synagogi modlących się Żydów i bili ich. Podczas święta Sukot, 01.10.1939 r. , Niemcy spędzili Żydów dukielskich na plac przy pałacu Tarnowskich w celu wymuszania od nich okupu. Po jego założeniu nakazano im opuszczenia miasta i przeniesienie się do sowieckiej strefy okupacyjnej za San. Część Żydów pozostała jednak w swoich domach, a część powróciła z tułaczki po kilku miesiącach. Podczas II wojny światowej Niemcy zdewastowali dukielskie cmentarze oraz synagogi. Wielu Żydów ukrywanych przez Polaków zostało schwytanych przez Niemców, ale byli też tacy, którzy zdołali się uratować. Szacuje się , że wojnę przetrwało ok. 150 dukielskich Żydów.

[na podstawie portalu Wirtualny Sztetl ]

Trasa Muzeum na kółkach 2017: 





NIEBORÓW 11-13 marca 

Dziedziniec przed Pałacem 

- spotkanie z Moniką Sznajderman wokół jej książki Fałszerze pieprzu. Historia rodzinna 

- Spotkanie z Pawłem i Jakubem Szapiro, synem i wnukiem Jerzego Szapiro

-Spotkanie z Hanną Popowską-Taborską ( Sprawiedliwą Wśród Narodów Świata) i Jarosławem Durką, autorem książki o Edmundzie Radziwille

- Warsztaty kulinarne kuchni żydowskiej




ŁOWICZ 15-17 marca 

Nowy Rynek 

- Wydarzenie Żydowskie i Łowicz: rekonstrukcja- spacer, prelekcja i działania animacyjne w obrębie ul. Zduńskiej

- Warsztaty z tradycyjnej wycinanki żydowskiej w Muzeum w Łowiczu

- W świetle żydowskiej baśni- spotkanie z żydowską literatura dziecięcą 

- Projekcja filmu fabularnego 

- Koncert muzyki klezmerskiej




DĄBROWA TARNOWSKA 19-21 marca 

Parking przez Urzędem Miasta 

- Warsztaty Święty czas w judaizmie i chrześcijaństwie- tradycje, zwyczaje kulturalne i religijne: Chanuka- Boże Narodzenie, Pascha- Wielkanoc, symbolika światła

- Wykład Shoah/Holocaust na Ziemi Dąbrowskiej

- Warsztaty Przenikanie kultur

-Warsztaty Obraz , pozycja i rola kobiety w kulturze i religi tradycyjnegoo judaizmu i chrześcijaństwa a dzisiejsze realia




GORLICE 23-25 marca 

Rynek Miasta 

- Malowanie muralu

- Ślady życia- oznakowani miejsc związanych z historią Żydów w Gorlicach 

- Spacer po miejscach związanych z historią Żydów w Gorlicach

- Nauka alfabetu hebrajskiego połączona z warsztatami 




DUKLA 27-29 marca

Rynek Miasta 

- Gra miejska w poszukiwaniu Sztetl Dukla

- Przed dziurkę od klucza- warsztaty storytel-lingowo-plastyczne artorsatwa Anny Woźniak

- Wystawa Żydzi z Dukli 

- Bajka o dwóch narzeczonych- tradycyjna baśń żydowska w wykonaniu grupy Opowieści z Walizki 




PARCZEW 31 marca -2 kwietnia

Parking przed Urzędem Miasta i Gminy 

- Prelekcja Z parczewskimi Żydami przez historię połączoną z mini-wystawą Parczewscy Żydzi a literatura 

- Gra miejska 

- Spotkanie literacko-muzyczne 

- Folder Śladami paczewskich Żydów